Τι εννοούμε, όταν λέμε ένα άτομο αλκοολικό?
Όταν λέμε "αυτός είναι αλκοολικός", εννοούμε το άτομο εκείνο που η συμπεριφορά του και οι ενέργειες του οφείλονται στη χρονιά δράση της αιθυλικής αλκοόλης. Ο αλκοολισμός αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας ορίζει τον αλκοολισμό ως μορφή τοξικομανίας προς την αιθυλική αλκοόλη. Ο άνθρωπος δε γεννιέται αλκοολικός. Διάφορα αίτια τον κάνουν αλκοολικό. Αλκοολικοί γίνονται συνήθως τα ψυχικά ανώριμα άτομα, που έχουν αρρωστημένη προσωπικότητα. Οι άνθρωποι καταφεύγουν στο αλκοόλ, γιατί πρόσκαιρα τους ανακουφίζει από το άγχος τους και τους τονώνει το πεσμένο ηθικό τους, δίνοντας το αίσθημα της αυτοπεποίθησης.

Ποια είναι η δράση του αλκοόλ στον οργανισμό μας?
Η δράση του αλκοόλ στα διάφορα όργανα και συστήματα έχει μελετηθεί από διάφορες έρευνες, που έχουν γίνει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επιδρά στο στομάχι και κάνει διασκεπτικά ενοχλήματα λόγω της γαστρίτιδας (φλεγμονής του βλεννογόνου του στομάχου). Επιδρά στο ήπαρ και δημιουργεί κίρρωση, του ήπατος με όλα τα επακόλουθα και τις επιπλοκές, όπως ο ασκητής, οι κιρσοί του οισοφάγου, ο καρκίνος του ήπατος. Επιδρά στο νευρικό σύστημα και κάνει πολυνευρίτιδα, με χαρακτηριστικά συμπτώματα όπως ο τρόμος, οι πόνοι στα άκρα, η αϋπνία, οι πονοκέφαλοι, τα εφιαλτικά όνειρα. Επιδρά στα περιφερικά αγγεία και κάνει αγγειοδιαστολή, με αποτέλεσμα, σε περιβάλλον ψυχρό, εύκολα οι αλκοολικοί να παθαίνουν κρυοπαγήματα και κρυοπληξία. Η δράση του οινοπνεύματος στην καρδιά και στα αγγεία είναι αμφιλεγόμενη. Από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι οι μέτριες ποσότητες οινοπνεύματος προκαλούν ταχυκαρδία, κάνουν αγγειοδιαστολή στα στεφανιαία αγγεία, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη αρτηριοσκλήρυνσης. Η χρονιά, όμως, χορήγηση και οι μεγάλες ποσότητες οινοπνεύματος προκαλούν αρτηριακή υπέρταση, κοιλιακή αρρυθμία, κολπική μαρμαρυγή, μειωμένη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου, προάγουν την εγκεφαλική αγγειοπαθεια και τη στεφανιαία αρτηριοσκλήρυνση. Σε ορισμένα ευαίσθητα άτομα ο αλκοολισμός μπορει να προκαλέσει αλκοολική μυοκαρδιοπάθεια, η οποία μπορει να οδηγήσει τον πάσχοντα ταχέως στο θάνατο. Επίσης, το αλκοόλ επιδρά και στην ψυχική σφαίρα, μεταβάλλοντας το χαρακτήρα του ατόμου. Ο αλκοολικός γίνεται δύστροπος, επιθετικός, ευερέθιστος, ασταθής. Οι διανοητικές του λειτουργίες εξασθενίζουν και είναι επιρρεπής για κάθε είδους παράνομες πράξεις.

Ποια είναι η ανωτάτη ποσότητα αλκοόλ που μπορούμε να λαμβάνουμε ημερησίως?
Η ανωτάτη ποσότητα αλκοόλ που θεωρείται σήμερα ότι ένας υγιής και σωστά διατρεφομενος άνδρας μπορει να καταναλίσκει ημερησίως χωρίς κίνδυνο είναι τα 25-28 γραμμάρια. Η ποσότητα αυτή μεταφράζεται περίπου σε ένα κανονικό μπουκάλι μπίρας η σε 280 γραμμάρια κρασιού η σε 80 γραμμάρια ποτών απόσταξης (ουίσκι κ.λπ.). Το πρόβλημα στον άνδρα αρχίζει με την κατανάλωση πέραν των 40 γραμμάριων αλκοόλης την ήμερα. Στη γυναικά οι αντίστοιχες ποσότητες είναι οι μισές από εκείνες του άνδρα. Το αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες, βλάπτει διάφορους ενζυματικους μηχανισμούς του μεταβολισμού. Αυξάνει π.χ. το ουρικό οξύ και την ολική χοληστερίνη. Ενισχύει τη δράση των καρκινογόνων, ευνοώντας τον καρκίνο στο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα και στο μαστό. Αυξάνει την τοξικότητα άλλων ουσιών, όπως είναι διάφορα παυσίπονα και αναισθητικά φάρμακα άλλα και η κοκαΐνη.

Πως αντιμετωπίζεται ο αλκοολισμός?
Η αντιμετώπιση του αλκοολισμού γίνεται σε ειδικά κέντρα (ψυχιατρικές κλινικές-μονάδες απεξάρτησης). Γίνονται ενέσεις απομορφίνης και εμετινης και ζητείται από τον αλκοολικό να πιει οινοπνευματώδες ποτό, οπότε ο αλκοολικός εμφανίζει διάφορα δυσάρεστα κλινικά συμπτώματα, όπως εμετό, ζάλη, κακουχία. Αυτή η δοκιμασία γίνεται σχεδόν κάθε μέρα, ώστε να δημιουργηθεί ένα εξαρτημένο αντανακλαστικό αλκοόλ ως δυσάρεστη εμπειρία. Έτσι, ο πάσχων αποφεύγει να πιει οινόπνευμα. Βασική, βεβαίως, και αποτελεσματική αντιμετώπιση γίνεται με την ψυχοθεραπεία, η οποία μπορει να αλλάξει ριζικά την προσωπικότητα του ατόμου. Αυτό, όμως, είναι αρκετά δύσκολο, γιατί ο αλκοολικός είναι εύθραυστος, με χαλαρό εγώ και υπερεγώ, και δεν μπορει να κατευθύνει τις πράξεις του και να υποστεί την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Ποιος είναι ο ρόλος του αλκοόλ στην οδήγηση?
Ο οδηγός που βρίσκεται υπό την επήρεια οινοπνεύματος χάνει προσωρινά τον έλεγχο των πνευματικών η σωματικών λειτουργιών του. Έτσι, μπορει το άτομο αυτό να προξενήσει βλάβες σε άλλα άτομα η ζημίες σε αντικείμενα η να διαταράσσει με τη συμπεριφορά του τη δημόσια τάξη. Ο οδηγός, όταν βρίσκεται υπό την επήρεια οινοπνεύματος, μπορει να προκαλέσει ατύχημα λόγω της μείωσης των αντανακλαστικών του, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση π.χ. της τροχοπέδησης η της αντίδρασης στροφής, προσπεράσματος κ.λπ.